Ik zit net een paar minuten voor de gate te wachten, als de eerste rochel rechts achter me in de prullenbak wordt gemikt. Mijn reis naar China is begonnen. Gate E7 op Schiphol loopt vol met Chinezen. Ik schat in, dat het aantal ‘westerse’ mensen op mijn vlucht op twee handen te tellen is, maximaal drie. Met de ‘Cabin Crew’ erbij, komen we misschien op vier. Met ruim 300 passagiers in totaal, behoor ik duidelijk tot de minderheid.

Ondanks dat dit niet de eerste keer is, dat ik wordt omringd door Chinezen, voelt het nog altijd ongemakkelijk. De verschillen zijn niet alleen uiterlijk zichtbaar. De taalbarrière en de enorme cultuur verschillen maken onze werelden totaal ongrijpbaar voor de ander. Het is alsof je op een vreemde reünie belandt. Alsof je als enige brugpieper met de bovenbouw mee op schoolreisje mag. Om een of andere reden voel je je in het bijzijn van Chinezen toch altijd een buitenstaander, het buitenbeentje.

De enige Chinees die mij ooit uit zichzelf, ‘in het wild’ in China, heeft aangesproken, is een dronkenlap in de Muze. Een ‘foute’ club in Shanghai. Net als de meeste Chinezen sprak hij geen woord Engels. Waarmee ik niet wil zeggen dat geen enkele Chinees Engels spreekt, maar het zijn er wel bar weinig. Soms twijfel ik wel eens, vooral bij mannen, of ze werkelijk geen woord Engels spreken. Met name bij de wat oudere generatie. Ze zijn enorm trots op hun land, hun nationaliteit. Lichtelijk geïndoctrineerd soms. Dus het zou ook zomaar een principe kwestie kunnen zijn.

Over het algemeen spreek ik meer vrouwen, al weet ik niet of dit ook betekent dat er nog altijd meer vrouwen dan mannen Engels praten in China. Een collega in Linhai, een klein stadje in zuidoost China, vertelde mij dat haar dochter op school wel leert lezen en schrijven in het Engels, maar niet het spreken. De onderwijzers zijn over het algemeen Chinezen die het zelf amper spreken. Een goede leermeester is er dus niet echt. Schaamte speelt dus absoluut ook een rol.

Er vanuit gaande dat een spontaan doch lichtelijk verplicht gesprek met een medereiziger me deze keer dus bespaard wordt, sluit ik zonder schuldgevoel mijn Ipod aan en observeer de typerende uiterlijke kenmerken en het gedrag van mijn Aziatische medereizigers. Tegenover me hebben zich zojuist een man en vrouw van middelbare leeftijd gesetteld. Typetje ‘ons bunt zuunig’, aangezien ze nog snel de laatste stukken fruit naar binnen werken voordat ze door de controle gaan. Ongelooflijk dat de dreunende beats het gesmak van die twee slechts lichtelijk camoufleren. Ik heb geen idee wat ze precies eten, maar de pitten worden terug in de zak geschoten alsof ze een mitrailleur bedienen.

Ik besluit in de rij te gaan staan voor de controle. Nadat mijn boardingpass is gecheckt, zie ik dat de rij voor de scan nog onwijs lang is. De drie vrije stoeltjes, die nog nét binnen het afgezette deel vallen, dwingen me haast om weer even te gaan zitten. Een Chinese meid, ik schat iets jonger dan ik, besluit me te vergezellen. Ofwel, ze besluit dat ik best even op haar spullen kan passen, zodat zij even kan plassen. Vooruit dan maar, ze reist tenslotte ook alleen en blijkbaar vertrouwt ze haar spullen liever aan mij toe dan aan haar 250 ‘soortgenoten’ op deze vlucht. Ik voel me lichtelijk vereerd en weet dat ze haar best doet om het zo vriendelijk mogelijk in het Engels aan mij te vragen. Al komt het nog redelijk dwingend over; ‘You stay here? Watch my bag?’

Eenmaal in de gate, kan ik nauwelijks een plekje vinden waar ik kan staan. Vanaf de deur naar de slurf, tot driekwart van de ruimte staat bomvol. Overal waar een gaatje is, richting de deur, hebben zich mensen genesteld. Het lijkt wel de start van de drie dwaze dagen van de Beijenkorf. Ik probeer ergens aan de zijkant te gaan staan, in ieder geval uit het gangpad. Wanneer de stewardess de eerste rijnummers opnoemt, weet je dat het niet gaat werken. Voordat één persoon zich door deze mensenmassa heeft gewurmd ben je een half uur verder. Als eenmaal de gezinnen met kinderen eruit zijn gepikt volgen de overige rijnummers dan ook snel. Ik wacht tot het ergste voordring geweld geweest is en sluit achteraan aan.

In eerste instantie ben ik blij met mijn stoel, omdat ik aan de buitenkant zit en de ruimte achter de stoel ook nog eens vrij is. Ik zie mezelf al ongestoord languit liggen. Nog niet bewust van het feit dat het één van de weinige vrije ruimtes in het vliegtuig is en bovendien als een soort rotonde voor het kruispunt tussen het voorste en het achterste deel van het vliegtuig ligt.

De vlucht staat gepland voor vertrek om 15.00 uur, midden op de dag. Iedereen is super actief. Niet de meest ideale tijd om een vlucht van 10 uur aan te gaan waarin je je nachtrust moet pakken. Totdat de stoelriemen vast gaan is het nog een drukte van jewelste. Familieleden die verspreid in het vliegtuig zitten en toch bij elkaar willen zitten. Kinderen die nog moeten plassen, of juist in hun stoel gewurmd worden.

Naast me zitten overigens een man en vrouw, beiden Chinees, waarvan ik nog niet zeker ben of ze bij elkaar horen of niet. Ze hebben nog geen woord met elkaar gewisseld, maar dat zegt nog niets. Aangezien bij veel huwelijken in China de partner niet zelf wordt uitgekozen en bovendien de keuze voor een partner veelal wordt gebaseerd op alles behalve de chemie, heb ik wel meer getrouwde stellen er zo ‘gezellig’ bij zien zitten. Het ziet er in ieder geval naar uit dat zij mijn ‘nachtrust’ niet zullen verstoren.

Helaas dacht de rest van het vliegtuig daar anders over. Ik heb nog nooit zo’n chaos meegemaakt. Zodra het ‘stoelriemen vast’ signaal gedoofd is, wordt de ruimte achter mij gebombardeerd tot hangplek door de meest dominante mannetjes in het vliegtuig. Schaamteloos hangen ze letterlijk aan mijn stoel. Niet één, maar wel 8 verschillende mannen heb ik gedurende mijn vlucht meerdere malen een geïrriteerde blik toe moeten werpen. Net als ik een beetje in slaap sukkelde, werd ik weer door elkaar geschud door een Chinees die het nodig vond om aan mijn stoel te lopen trekken. In plaats van een stijve nek vanwege een diepe slaap in de oncomfortabele hangnek positie, had ik nu last van mijn nek omdat ik me om het half uur moest omdraaien om mijn toch al zo kleine territorium te verdedigen.

Om nog maar niet te spreken over het tax free shopping. Wat een hel! Ik heb nog nooit zoveel mensen iets zien kopen uit deze vliegtuigwinkel. Het was zelfs zo erg, dat de mensen achter in het vliegtuig hun geduld verloren en besloten om zelf naar het rijdende karretje toe te lopen. Bang dat ze iets te kort zouden komen. Ongelooflijk! En waar staat dat karretje, wanneer het gehele achterste deel van het vliegtuig besluit zich als een kudde op de sigaren en horloges te storten? Juist, naast míjn stoel.

De stewardessen doen hun best om de opdringerige passagiers te negeren. Aan de ene kant van de kar een blonde Hollandse dame die, als een doofstomme Arnold Swartschnegger, de kar én haar Chinese collega aan de andere kant van de kar beschermt. Doordat ze geen Chinees spreekt, kost het haar uiteraard minder moeite om het gezeur van de mensen achter haar langs haar heen te laten gaan. Diep respect heb ik echter voor het feit dat ze zich ook niet laat verleiden door het getrek aan haar blouse, en zich zelfs weet te beheersen als de mensen letterlijk over haar heen hangen om de aandacht van de Chinese stewardess te trekken. Haar Chinese collega kijkt lichtelijk beschaamd en doet er ondertussen alles aan om ieder mogelijk oogcontact met haar losgeslagen landgenoten te vermijden.

Als de rust eindelijk is wedergekeerd, besluit ik mijn eerste bezoek aan het toilet te brengen tijdens deze vlucht. Tot vandaag had ik de gewoonte om tijdens lange vluchten mijn schoenen uit te trekken en lekker op mijn sokjes door het vliegtuig te paraderen. Tot vandaag. Zodra ik de eerste stap in het toilet zet, voelen mijn drie kleine teentjes aan mijn rechtervoet opeens koud en vochtig aan. Op hetzelfde moment aanschouwen mijn ogen een gigantische zwijnenstal. Oh my f***ing god! Alles is nat.. de vloer, de bril, de wastafel…stukken wc papier liggen verspreid over de vloer en de sporen van een zware boodschap zitten me aan te gapen in de wc. Alles wijst erop dat er al teveel mensen zich op dit toilet hebben laten gaan. En wat voor een mensen! Ik besluit het nog maar even op te houden en loop zwaar vermoeid en met een volle blaas weer terug naar mijn stoel.

Net voordat ik naar het toilet ging, had ik de steward horen omroepen dat ze ieder moment langs zouden komen met de immigratieformulieren. Wanneer ik terugkom van mijn bliksem bezoek, ga ik er vanuit dat ze nog niet zijn langs geweest. Tot de tijd verder verstrijkt en ik opeens bij een, waarschijnlijk Duits, meisje wél een formulier zie liggen. Ik had er even niet aan gedacht dat het uitdelen van de formulieren waarschijnlijk een snelle klus was, gezien het minimale aandeel buitenlanders in het vliegtuig. Zodra ik het formulier heb ontvangen besef ik dat het niet lang meer duurt voordat er een einde komt aan deze vlucht. Met een zucht van verlichting begin ik aan het invullen van het formulier.

Wanneer ik het vierkante vertrek-kaartje van het formulier afscheur om het in mijn portemonnee op te bergen, valt mijn oog op de ‘Important Notice’ op de achterzijde van dit kaartje. Ik raak totaal overdonderd door het herhaaldelijke onderwerp ‘Aliens’. Praten de Chinezen met Aliens? Is dit bericht aan mij gericht? Noemen ze mij echt een Alien? Ik voel me lichtelijk vernederd. Na alles wat ik van hen heb gezien deze vlucht..durven ze mij een Alien te noemen?

Zeven dagen later, kom ik in gesprek met een vrouw uit New York. Aangezien het haar eerste keer in Azië is, delen we onze ervaringen. Zo kwamen we ook op de opmerkelijke typering van een buitenlander op het immigratieformulier in China. Echter was dit voor haar helemaal niet opmerkelijk. In ‘New York’ noemen we iedere buitenlander een ‘Alien’ en Mexicanen noemen we ‘Illegal Aliens’. Waarom verbaast me dat nou niets? Opeens schiet me dat nummer te binnen van Sting; Englishman in New York. Naast het feit dat het beiden één van de grootste landen ter wereld zijn, ze altijd enorm trots zijn op hun land en zichzelf altijd nét iets belangrijker vinden dan de rest van de wereld.. zouden er wellicht meer gelijkenissen zijn?